Ngọc lục bảo là một trong những loại đá quý được yêu thích nhất trong hơn 4000 năm qua. Nhiều nhà sử học liên hệ ngọc lục bảo với Nữ hoàng Cleopatra, vị pha-ra-ông cuối cùng của Ai Cập. Nữ hoàng Cleopatra bị ám ảnh bởi ngọc lục bảo vì vậy bà trang trí ngọc lục bảo trên áo choàng, trang sức và vương miện.
Ngọc lục bảo Alexandrite là dòng hiếm với giá trị cao. Dù bạn không định trang trí vương miện bằng ngọc lục bảo, bạn vẫn có thể mua và bán ngọc lục bảo tại thị trường. Điều quan trọng là hiểu được các yếu tố để đánh giá ngọc lục bảo trước khi mua hoặc bán.
Cách kiểm tra chất lượng và giá trị ngọc lục bảo.
Đánh giá Độ tinh khiết, Chất lượng chế tác và Kích thước
Quan sát các tạp chất. Tạp chất là bất kỳ vật chất nào (như bong bóng khí hoặc các tinh thể tí hon) bị mắc kẹt bên trong viên đá trong quá trình hình thành. Gần 99% ngọc lục bảo có tạp chất có thể quan sát bằng mắt thường hoặc kính lúp, kính phóng đại của chuyên gia về đá quý.
Sự tồn tại của tạp chất khiến ngọc lục bảo trở thành đá quý Loại 3, điều này có nghĩa là gần như luôn luôn có sự tồn tại của tạp chất có thể quan sát bằng mắt thường.
Một viên ngọc lục bảo có nhiều tạp chất dẫn đến giảm độ trong suốt hay tinh khiết thì có giá trị thấp hơn viên ngọc lục bảo ít tạp chất. Hãy cẩn trọng với các tạp chất kéo dài đến bề mặt của ngọc, vì chúng có thể làm ngọc bị nứt.
Kiểm tra chất lượng chế tác của ngọc lục bảo. Ngọc lục bảo có lẽ rất khó chế tác vì sự tồn tại của các tạp chất làm chúng dễ bị nứt vỡ trong quá trình chế tác. Ngọc lục bảo thường được cắt gọt theo hình chữ nhật (hay còn được gọi là “kiểu cắt giác tầng” hay “kiểu cắt ngọc lục bảo”) giúp cho màu sắc của viên ngọc hiện đều.
Kiểu chế tác ngọc lục bảo sẽ giúp bảo vệ viên ngọc khỏi tổn hại tiềm tàng đến từ việc sử dụng hàng ngày và các va chạm.
Kỹ thuật chế tác tốt sẽ nâng cao màu sắc, tông màu và độ bão hòa của ngọc lục bảo. Một đường cắt tốt sẽ giúp viên ngọc lấp lánh và hiện ra màu sắc mong muốn, trong khi một đường cắt tồi có thể cho viên ngọc màu sắc đẹp nhưng mờ đục.
Hiểu rằng ngọc lục bảo có nhiều kích thước khác nhau. Như mọi loại đá quý khác, ngọc lục bảo có thể có nhiều loại kích thước khác nhau, từ 0,02-0,5 carat (đường kính từ 1mm-5mm) đá thô đến 1-5 carat (đường kính 7mm-12mm) đá mặt để dùng làm nhẫn hay dây chuyền.
Đừng đánh đồng kích thước với giá trị. Đúng là những viên đá lớn thì có giá trị cao hơn những viên đá nhỏ hơn. Tuy nhiên, chất lượng của đá cũng quan trọng như kích thước của chúng vậy, ngọc lục bảo lớn thường có tạp chất lớn và rõ ràng điều này có thể ảnh hưởng đến độ tinh khiết. Những viên đá nhỏ hơn nhưng có chất lượng tốt hơn thường có giá trị cao hơn những viên đá lớn nhưng có chất lượng thấp. Thêm vào đó, màu sắc đá cũng có ảnh hưởng đáng kể đến giá trị của viên đá.
Đánh giá Màu sắc
Hiểu sự quan trọng của màu sắc. Ngọc lục bảo có nhiều màu. Màu sắc là một trong những yếu tố quan trọng nhất để xác định giá trị của một viên ngọc lục bảo. Sự khác biệt trong màu sắc của ngọc lục bảo xuất phát từ sự khác nhau về lượng crôm, vanađi và sắt trong môi trường hình thành của viên đá. Màu sắc của ngọc lục bảo có thể chia thành các mục về màu sắc, tông, và độ bão hòa.
Xác định màu sắc của một viên ngọc lục bảo. Màu sắc có lẽ là những gì bạn nghĩ đến khi nghe đến từ “màu.” Màu sắc của một viên ngọc lục bảo là màu xanh lá cây đặc trưng của nó.
Màu sắc của ngọc lục bảo có thể có các màu từ màu xanh lá cây hơi xanh đến màu xanh lá cây hơi vàng.
Ví dụ, ngọc lục bảo của Zambia được đặc trưng bởi màu xanh lá cây đậm, trong khi đó, ngọc lục bảo của Brazil và Colombia thường có màu xanh lá cây tinh khiết.
Nhìn vào tông màu của viên ngọc lục bảo. Tông màu chỉ dẫn độ sáng và sậm màu của viên ngọc. Ngọc lục bảo có thể có tông từ màu xanh lá cây sáng đến màu xanh rất sẫm. Sự liên hệ giữa tông và giá trị của viên ngọc khá là phức tạp. Những viên ngọc lục bảo màu xanh thẫm thường được coi là có giá trị cao hơn, tuy nhiên nếu màu viên ngọc lục bảo quá tối, giá trị của nó sẽ thấp hơn nhiều.
Những viên ngọc lục bảo có tông màu xanh thẫm trung bình đến trung bình-tối là những viên ngọc có giá trị cao nhất trên thị trường.
Những viên ngọc lục bảo có màu xanh lá cây thuần khiết hoặc xanh nước biển pha xanh lá cây là những viên đá có nhu cầu cao nhất, một phần là bởi những viên ngọc xanh nước biển pha xanh lá cây có mối liên hệ với một mỏ đá quý được đánh giá cao tại Colombia tên là Mỏ Muzo.
Lưu ý rằng những viên ngọc lục bảo có màu quá vàng hoặc quá xanh nước biển có thể không được coi là ngọc lục bảo chính thống và vì vậy có giá trị kém hơn nhiều.
Đánh giá độ bão hòa của viên ngọc lục bảo. Độ bão hòa của viên đá gắn với độ tinh khiết của nó. Ngọc lục bảo có độ bão hòa cao (có nghĩa là độ tinh khiết cao) có giá trị cao hơn những viên ngọc lục bảo có độ bão hòa thấp.
Độ bão hòa có thể gắn với cả tạp chất và tông màu; một mức độ nào đó bao gồm cả những viên đá có độ tinh khiết thấp hơn. Tương tự như vậy, những viên ngọc lục bảo xanh lá cây rất thẫm không hấp thụ nhiều ánh sáng, do vậy, chúng có vẻ đục hơn những viên có màu xanh sáng.